“EBER GÖLÜ İÇİN 10 MADDELİK EYLEM PLANI HAYATA GEÇİRMİŞTİK”
60. Hükümet Çevre ve Orman Bakanı, 61. 62. 63. 64. ve 65. Hükümet Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr. Veysel EROĞLU'nun "Eber Gölü Eylem Planı" ile alakalı değerlendirmeleri:
Ülkemizin en önemli sulak alanlarından biri olan Eber Gölü, sahip olduğu zengin ekosistem özellikleriyle canlıların ve kuşların yuvasıdır. Göl aynı zamanda uluslararası öneme haiz sulak alan özelliği de taşımaktadır. Akarçay Havzasında bulunan göl, 150 km2’yi bulan bir alana sahiptir.
Afyonkarahisar’ımızın bu önemli tabii güzelliğini korumak ve gelecek nesillere taşımak için DSİ Genel Müdürlüğüm ve Bakanlık vazifelerim boyunca mümkün olan tedbirleri aldık ve uyguladık. Hazırladığımız Eber Gölü Eylem Planı ile madde madde gölü koruyacak adımları belirledik ve her bir maddeyi kararlılıkla uygulamaya koyduk. Bu maddeler kısaca şu şekildedir;
1- Afyonkarahisar’da daha önce bütün atıksular arıtılmadan Eber Gölüne dökülüyordu. Bu durum gölde büyük bir kirliliğe sebep oluyordu ve canlı hayatı için tehlike arz ediyordu. 2012 yılında Afyonkarahisar İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisini inşa edildi. Ülkemizin de örnek tesislerinden biri olan bu tesiste Afyonkarahisar’ın atıksuları arıtılmaya başlanmıştır.
2- 2005 yılında kurduğumuz Entegre Katı Atık Bertaraf Tesisi ile Afyonkarahisar Merkez Belediyesi dâhil olmak üzere 60 Belediye ve Afyonkarahisar İl Özel İdaresine bağlı köylerin katı atıklarının bertarafı, geri kazanımı ve enerji üretimi konularında hizmet verilmektedir. Katı atıkların bertarafı ile de Eber Gölünün kirliliği önlenmiştir.
3- Daha önce hastane atıkları, Akarçay aracılığı ile Eber Gölüne dökülürdü. Biz hastane atıklarını ayrı toplamaya başladık. Ayrıca daha önce Kokarçay olarak tabir edilen Akarçayı çok muazzam bir şekilde ıslah ettik. Böylece bu bölgeden Eber Gölüne gelen kirliliği kestik.
4- Afyonkarahisar genelinde 226 dere ıslahı ve 1501 köprü inşa ettik. Bu ıslah çalışmaları sayesinde Eber Gölünü besleyen çok sayıda dere, ıslah edilerek gölün kirliliği önemli ölçüde giderilmiştir.
5- Afyonkarahisar İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisine inşa ettiğimiz ilave tesislerle arıtılan atıksular, sulamada kullanılmaya başlanmıştır. Toplam 9.050 dekarlık arazi, atıksuların arıtılmasından kazanılan sularla sulanmaya başlanmıştır.
6- Selevir Barajından vahşi sulama ile araziler sulanmaktaydı. Selevir Sulaması Yenileme işini hayata geçirdik. Böylece 87.600 dekar arazi modern kapalı sulama sistemleriyle sulanmaya başlanmıştır. Bu proje sayesinde çok önemli bir su tasarrufu sağlanmıştır.
7- Seyitler Sulama tesisini de yenilenmek suretiyle 31.150 dekar arazi modern kapalı sulama sistemiyle sulanmaya başlanmıştır. Bu tesis bir taraftan su tasarrufu sağlarken diğer taraftan çiftçilerimizin ektiği ürünlerde artış sağlamıştır.
8- Bakanlığım döneminde yeraltı sulama sistemleri için de çok önemli bir projeyi hayata geçirdik. İl Özel İdaresine 100 milyon TL ödenek aktararak yeraltı sulamalarının modern kapalı sisteme çevrilmesini sağladık. Aktardığımız 100 milyon TL’nin 76 milyon TL’si kullanılarak vahşi yeraltı sulama sistemleri, modern kapalı sistemlere çevrilmiştir. Bu da su tasarrufunda çok önemli bir adım olmuştur.
9- Çay ve Bolvadin ilçelerimizde özellikle içmesuyu temini noktasında sıkıntılar vardı. Uzun etüt ve planlama çalışmalarından sonra bölgeye kazandırdığımız Çay Barajı ile bu iki ilçemize ve civar bazı yerleşim yerlerine Sultandağlarının menba suyunu getirdik. Çay Barajı ile birlikte inşa ettiğimiz içmesuyu isale ve içmesuyu arıtma tesisleri ile daha önceki şebekelerdeki kayıp ve kaçaklar ortadan kaldırılarak çok önemli bir su tasarrufu sağlanmıştır. Ayrıca baraj ile 18.550 dekar arazi modern kapalı sulama tesisleriyle sulanmaya başlanmıştır.
10-Eber Gölü, ülkemizin önemli sulak alanlarından ve aynı zamanda uluslararası öneme haiz sulak alan olması sebebiyle biyolojik çeşitlilik koruma altına alınmıştır. Bakanlığım döneminde Nuh’un Gemisi Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanter Programını devreye aldık. Bu programa ilk olarak endemik yani sadece bu bölgede olan Eber Sarısı bizzat tarafımca veri tabanına girilmiştir. Eber Sarısının ve diğer endemik bitkilerin kopartılmasının ciddi bir cezası bulunmaktadır.
Akarçay Havzasında bulunan Eber Gölünü kurtarmak için hazırladığımız Eylem Planındaki bu 10 maddeyi eksiksiz olarak devreye aldık. Ayrıca bu maddelerin haricinde havzada
43 baraj ve 26 gölet inşa ettik. Takriben 770.000 dekara araziyi sulamaya açarak çiftçilerimize yılda takriben 1 milyar 100 milyon TL gelir artışı sağlanmıştır.
Yapmış olduğumuz bu muazzam yatırımlar sayesinde ilimizin su kaynaklarını optimum şekilde kullanırken tabii zenginliğimiz olan Eber Gölünü de koruduk. Malum olduğu üzere son yıllarda küresel iklim değişikliği sebebiyle büyük bir kuraklık yaşanmaktadır. Şayet bu çalışmalar yapılmamış olsaydı özellikle bu kurak dönemlerde göl tamamen kurumaya yüz tutacaktı. Eber Gölü ile alakalı diğer bilgiler ilgili birimlerden alınabilir.
2021 yılında kurulan ve Başkanlığını yürüttüğüm TBMM İklim Değişikliği Araştırma Komisyonumuz, teknik saha inceleme programı kapsamında Eber Gölüne de bir inceleme programı düzenlemiştir. Komisyon üyelerimiz ve uzmanlar, Eber Gölünde yapılan çalışmaları yerinde görmüş, gölün korunması, sürdürülebilirliğin sağlanması ve kirliliğinin önlenmesi hususunda atılan adımları takdir ederek hazırlanan raporda yer vermiştir.
Eber Gölü, ilimiz, bölgemiz ve ülkemizin önemli bir tabi zenginliği olup, mes’uliyet makamında olduğum dönemlerde gölü elimizden geldiği kadar koruduk ve 10 maddelik eylem planını gerçekleştirdik. Bundan sonrada güzel bir şekilde korunacağına olan inancım tamdır.
